ΕΡΕΥΝΑ… Νάξος: Το “Δαμιράλειο” κληροδότημα του 1 εκατ. ευρώ, «χάθηκε»… – Το «ροκάνισμα» του συνόλου των μετοχών…
Νάξος…
Πού είναι … χαμένο εκείνο το (…πολυθρύλητο) “Δαμιράλειο” κληροδότημα;
Το ποσό που κληροδότησε στον τόπο μας (στον Δήμο Νάξου, συγκεκριμένα) το έτος 1917 ο συντοπίτης μας (εκ Χώρας καταγόμενος), Μιχαήλ Δαμιράλης (που – θυμίζουμε – υπηρέτησε ως υπάλληλος, επί σειρά ετών, στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος), ήταν τεράστιο για την εποχή του.
Προ δεκαπέντε και πλέον ετών, το κληροδοτηθέν στον («Καποδιστριακό») Δήμο Νάξου ποσό, υπολογίστηκε σε περίπου 1 εκατ. ευρώ. Ουδέποτε όμως το περί ου ο λόγος κληροδότημα αξιοποιήθηκε από τον Δήμο Νάξου.
Στο σημείο αυτό να επισημανθεί ότι θεματοφύλακας του υπό μορφή μετοχών όχι ευκαταφρόνητου αυτού ποσού, είχε κατατεθεί στην Εθνική Τράπεζα Ελλάδος.
Σκοπός του κληροδοτήματος Δαμιράλη (ο οποίος – να σημειώσουμε – ήταν από τους επίσημους μεταφραστές του Ουίλιαμ Σέξπηρ), η κάλυψη του κόστους σπουδών ενός μαθητή σε γεωπονική σχολή του εξωτερικού (και συγκεκριμένα της γειτονικής Ιταλίας), με την υποχρέωση ο τελευταίος να επιστρέφει στο νησί όπου θα υπηρετεί επιστημονικά τις ανάγκες του τόπου.
Στα αξιοπρόσεκτα του εξαιρετικής σημασίας αυτού κεφαλαίου, οι «δεσμεύσεις» που είχε θέσει ο εκλιπών – δεσμεύσεις που κατά πώς, παλαιότερα, υποστηρίχτηκε ήταν αδύνατον να υλοποιηθούν. Γι’ αυτό και, εν ευθέτω χρόνω, κατεβλήθη προσπάθεια να γίνει «ερμηνεία» της διαθήκης του εκλιπόντος. Το σχετικό αίτημα όμως, δεν έγινε δεκτό από τα ελληνικά δικαστήρια.
Ήταν τότε, περί τα μέσα της πρώτης δεκαετίας του τρέχοντος αιώνος, που η υπόθεση «Δαμιράλειο Κληροδότημα» «πάγωσε»…
Να διευκρινιστεί, επί τη ευκαιρία, ότι, επί δημαρχίας Κόκκοτα, μέρος του ποσού επρόκειτο να επενδυθεί σε σκοπούς πολιτιστικού χαρακτήρα.
Επρόκειτο…
Συμπληρωματικά, να αναφερθεί ότι, λίγα έτη αργότερα, ο άλλοτε δήμαρχος Νάξου παραιτήθηκε από την αρμόδια καθ’ ύλην επιτροπή, η οποία είχε την ευθύνη για τις τύχες του εν λόγω κληροδοτήματος.
Η απάντηση στο ερώτημα… «Τι γίνεται, σήμερα, με το «Δαμιράλειο» κληροδότημα;», δεν είναι άλλη από την εξής: «Ποιο “Δαμιράλειο”;». Κάπως έτσι απαντούν όσοι δεν είναι … αδιάφοροι για τις τύχες των (παμπάλαιων) κληροδοτημάτων.
Συγκλίνουσες πληροφορίες του «Κυκλαδίτη» αναφέρουν ότι ετούτη την εποχή το ποσό του κληροδοτήματος Δαμιράλη έχει μειωθεί αισθητά. Κάποιοι μάλιστα ισχυρίζονται ότι, ουσιαστικά, «χάθηκε» το περί ου ο λόγος κληροδότημα. Είναι αυτοί, που επιμένουν ότι, τα κατά καιρούς σκαμπανεβάσματα σε ό,τι έχει να κάνει σε σχέση με την αξία των τραπεζικών μετοχών, «ροκάνισαν», εξαφανίζοντας στο σύνολό τους τις μετοχές του «Δαμιράλειου» Κληροδοτήματος.
Στο σημείο αυτό παραθέτουμε και τα ακόλουθα:
-Προ αρκετών ετών, οι μετοχές ήταν ιδιαίτερα «δυνατές», κάτι που δεν ισχύει (πια) ετούτη την εποχή.
-Νομικοί κύκλοι κάνουν λόγο περί κενών που υπάρχουν στην νομοθεσία που αφορά στα κληροδοτήματα. Οι ίδιοι κύκλοι επισημαίνουν ότι στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Οικονομίας και συγκεκριμένα της Δ/νσεως Εθνικών Κληροδοτημάτων, προ ετών, ανετέθη ο έλεγχος της ορθής διαχειρίσεως των κληροδοτημάτων, ενώ, με νόμο του 2000, μέρος των σχετικών αρμοδιοτήτων μεταβιβάστηκε στις κατά τόπους υπηρεσίες των Περιφερειών. Επισημαίνεται δε ότι αμφότεροι αδυνατούν να ασκήσουν αποτελεσματικά το έργο τους.
-Εθνικό Μητρώο Κληροδοτημάτων δεν υπάρχει, άρα κανείς δεν ξέρει όχι μόνο ποια είναι τα περιουσιακά στοιχεία που διαχειρίζονται τα σωματεία, αλλά ούτε καν πόσα είναι αυτά.
-Οι Περιφέρειες περιορίζονται στον έλεγχο της νομιμοφάνειας των Ιδρυμάτων, ενώ το Υπουργείο Οικονομικών καθυστερεί δραματικά να διεκπεραιώσει τις υποθέσεις.
Τα Κληροδοτήματα, κατά πώς υπογραμμίζουν όλοι όσοι καταγίνονται με αυτά, είναι ένα ιδιαίτερο είδος υποτροφιών.
-Οικονομικά εύποροι ιδιώτες διαθέτουν μέρος ή σύνολο των περιουσιακών τους στοιχείων για την ενίσχυση μαθητών και σπουδαστών σε όλες τις βαθμίδες της εκπαιδεύσεως από το δημοτικό σχολείο μέχρι και την εκπόνηση διδακτορικής διατριβής. Ωστόσο, η πλειονότητα των κληροδοτημάτων απονέμεται κυρίως για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές.
-Κάθε κληροδότημα προσδιορίζει τον τόπο σπουδών και ορίζει τις γενικές και τις ειδικές προϋποθέσεις για την λήψη της υποτροφίας, η οποία χορηγείται είτε κατόπιν υποβολής των απαραίτητων δικαιολογητικών είτε κατόπιν εξετάσεων σε συγκεκριμένα μαθήματα.
-«Αν είσαι τυχερός/-ή και κατάγεσαι από το μέρος που καταγόταν ο συγκεκριμένος εύπορος ιδιώτης, τότε μπορείς να ελπίζεις σε μια υποτροφία», υποστηρίζουν νομικοί κύκλοι.
-Τα περί ου ο λόγος κληροδοτήματα είναι ένα ιδιαίτερο είδος υποτροφιών που ενισχύει οικονομικά μαθητές και κυρίως φοιτητές (για προπτυχιακές και μεταπτυχιακές σπουδές).
-Κάθε τέτοιο κληροδότημα προσδιορίζει τις προϋποθέσεις που πρέπει να έχει ο υποψήφιος/-α.
-Κατά το πρόσφατο παρελθόν δεκάδες καταγγελίες «περί κακοδιαχειρίσεως των κοινωφελών περιουσιών και παράνομων εκποιήσεων ακινήτων» έχουν γίνει.