“Μαύρη Γη”: Η αγνωστη βραβευμένη ταινία του 1952 γυρισμένη εξ ολοκλήρου στην Απέιρανθο
Η μετγαπολεμική Νάξος μετρούσε και έγιανε τις πληγές της και άρχισε σιγά σιγά μεσα από την φτώχια, την απομόνωση και την μετανάστευση να σηκώνει κεφάλι.
Η Χώρα φτωχή και τα χωριά ζούσαν από τη γη και την κτηνοτροφία.
Στα ορεινά χωριά ξεκίνησε το ξαναζωντάνεμα των ορυχείων σμύριδας αφού το σμυρίγλι είναι το μοναδικό “προϊον” που μπορούσε να φέρει ένα γεμάτο πιάτο στο τραπέζι των πάνω χωριών.
Ομως το κόστος είναι μεγάλο καθώς η δουλειά είναι σκληρή και επικίνδυνη.
Αυτό ήθελε να προβάλλει και να το κάνει κτήμα του λαού ο Νίκος Σφυρόερας ο οποίος είναι γόνος οικογένειας σμυριδεργατών. Έτσι έγραψε το σενάριο μιας ταινίας που έφερε κινηματογραφικό συνεργείο στη Νάξο και δη στην Απείρανθο και πολλά βραβεία όταν προβλήθηκε.
Με την ματιά του αριστερού Νίκου Σφυρόερα και την σκηνοθετική μπαγκέτα του Στέλιου Τατασόπουλου η ταινία αυτή πέρα από την καλλιτεχνική της αξία, αποτυπώνει με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο το πνεύμα της εποχής στο χωριό και την πατριδογνωσία της ορεινής Νάξου. Επίσης σκιαγραφεί έντονα και αναλυτικά τον σμυριδεργάτη λίγο μετά τον πόλεμο.
Η «Μαύρη Γη» γυρίστηκε το 1952, είναι η πρώτη Ελληνική νεορεαλιστική ταινία μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ, ταυτόχρονα, σε σενάριο του συγγραφέα Νίκου Σφυρόερα, σκηνογραφίες του ηθοποιού και ζωγράφου Μιχάλη Νικολινάκου, μουσική Γιώργου Καζάζογλου, φωτογραφία Τζανή Αλιφέρη, περιγράφει ρεαλιστικά τις σκληρές έως εφιαλτικές συνθήκες εργασίες στα σμυριδωρυχεία της Απειράνθου Νάξου.
Εργάτες του σμυριδωρυχείου και κάτοικοι του χωριού αναπαρέστησαν την άγρια εκμετάλλευσή τους στα ορυχεία και τη στερημένη ζωή τους, ενώ τα «αφεντικά» τους πλούτιζαν από την υπεραξία του μόχθου τους, αδιαφορώντας και για τη σωματική ακεραιότητά τους, ακόμα και για τη ζωή τους.
Η ταινία, παρά τα «πέτρινα χρόνια» πήρε το Α΄ Βραβείο των κριτικών κινηματογράφου και την πρώτη τιμητική διάκριση του Διεθνούς Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης στα απριλιανά «πέτρινα χρόνια» (1973), ενώ τιμήθηκε και σε Διεθνές Φεστιβάλ της ΕΣΣΔ.
Ελληνική 1952 | Α/Μ | Διάρκεια: 73′
Στο σημείωμα της Κινηματογραφικής Λέσχης Καισαριανής για τον ελληνικό νεορεαλιστικό κινηματογράφο και τον Στέλιο Τατασόπουλο, αναφέρεται:
Ο Στέλιος Τατασόπουλος γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη (1908), όπου έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του, μεγαλώνοντας σε μια οικογένεια με δυο ακόμη αγόρια και δυο κορίτσια. Ο πατέρας του, Δημήτρης, ήταν σοσιαλιστής και απ΄ αυτόν επηρεάστηκε ο νεαρός Στέλιος και τ’ αδέλφια του.
Το κινηματογραφικό του ξεκίνημα το 1928, σχεδόν, ταυτίζεται με αυτό του ελληνικού κινηματογράφου. Είναι ο πρώτος που σπούδασε τον κινηματογράφο στο εξωτερικό, ο πρώτος που είδε την τέχνη του σε σχέση με τα κοινωνικά και πολιτικά δρώμενα. Είχε την τόλμη όχι μόνο ν’ ασχοληθεί εκείνη την εποχή με τον κινηματογράφο, αλλά κυρίως να καταγγείλει με το έργο του την κοινωνική κατάσταση και να υπερασπιστεί τις πολιτικές ιδέες και τα ιδανικά του. «Έζησε την ηρωική εποχή του ελληνικού κινηματογράφου», έχει αναφέρει ο Νέστορας Μάτσας για τον Στ. Τατασόπουλο. «Τότε, που οι ταινίες γυρίζονταν με κέφι, τεχνικούς αυτοσχεδιασμούς και αγώνα… Χρειάζονταν φαντασία, αγωνιστική δύναμη και τόλμη, προπάντων τόλμη, για να πολλαπλασιαστούν σαν το βιβλικό “θαύμα” οι πέντε άρτοι και τα πέντε ψάρια…».
Σπούδασε θέατρο κοντά στους Δημήτρη Ροντήρη, Αιμίλιο Βεάκη και Δημήτρη Γιαννίδη και κινηματογράφο στη σχολή «DAG FILM» των αδελφών Γιαζιάδη. Το 1929 έφυγε για το Παρίσι, όπου σπούδασε κινηματογράφο.
Το 1933 ξαναγύρισε στο Παρίσι για σπουδές κινηματογραφικής σκηνοθεσίας, πήρε το δίπλωμά του το 1937 και εργαζόταν σαν τεχνικός και βοηθός σκηνοθέτη. Στο Παρίσι έμεινε ως το 1939. Ο πόλεμος τον αναγκάζει να γυρίσει στην Αθήνα. Στη διάρκεια της Κατοχής, ιδρύει το Σωματείο Καλλιτεχνών Κινηματογράφου μαζί με τους Δ. Χριστοδούλου, Γ. Φούντα, Μ. Νικολινάκο.
Το 1951, ιδρύει το Συνεταιρισμό Παραγωγής Ταινιών. Το 1952 ο Στέλιος Τατασόπουλος γύρισε τη δεύτερη νεορεαλιστική ταινία του: Τη «Μαύρη γη».
ΔΕΙΤΕ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΑ:
About The Author
