Του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου. Εορτάζει στη Νάξο το μοναδικό μοναστήρι του Αγίου, στην Ελλάδα
Ο Νοέμβριος είναι μήνας κατά την διάρκεια του οποίου εορτάζονται πολλοί και μεγάλοι Άγιοι της Εκκλησίας μας μεταξύ των οποίων εξέχουσα θέση κατέχει ο Ιερός Χρυσόστομος. Αν και ευρίσκεται, όμως, στην κορυφή των Μεγάλων Πατέρων και Άγιων Ομολογητών της Εκκλησίας πολύ λίγοι Ναοί είναι αφιερωμένοι στην μνήμη του και ακόμη λιγότερα, αν όχι ελάχιστα, Μοναστήρια. Για ένα από αυτά (τρία, λέγεται πως είναι τα μοναδικά) θα κάνουμε μια πολύ σύντομη αναφορά, σήμερα.
Διευκρινίζουμε πως μοναστήρια αφιερωμένα στον Άγιο Ιωάννη υπάρχουν και στην Κύπρο. Στον καθαρώς Ελλαδικό χώρο, επί επτά και πλέον αιώνες (πιθανή ημερομηνία Ιδρύσεως 1280) ένα και μοναδικό Μοναστήρι αφιερωμένο στον Άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο λειτουργεί, ως Γυναικεία Κοινοβιακή Μονή, χωρίς ποτέ να ερημωθεί από Μοναχές και χωρίς να παύσει ή αδιάκοπη λατρευτική ζωή των ενασκούμενων σε αυτή. Και βρίσκεται η μονή αυτή στο νησί μας και συγκεκριμένα στην βορειοανατολική πλευρά της Χώρας, θέση περίοπτη και αμφιθεατρική, δίνοντας την δυνατότητα στον επισκέπτη να θαυμάσει την θέα του απέραντου γαλάζιου του Αιγαίου και να νιώσει πιο κοντά στον Θεό, μέσα από το μεγαλείο της φύσεως.
Πρόκειται για ένα μοναδικό στο είδος του κτίσμα κατάλευκο, φρουριακού χαρακτήρος, με χαμηλή δοκαρόφρακτη πύλη και καταχύτη (λαδοζεματίστρα) από την εποχή των πειρατικών επιδρομών, πού βρίσκεται σε δεσπόζουσα θέση σε πλαγιά κοντά στην πόλη της Νάξου.
Ό όγκος των διώροφων κελιών κλιμακώνεται σε αρμονία με το έδαφος με κορύφωση τον ισχυρό τετράγωνο πύργο εντός του οποίου υπάρχει το Παρεκκλήσιο του Άγιου Νικολάου. Εσωτερικά σχηματίζεται μικρή ανθοστόλιστη αυλή την όποία καθιστά ιδιαίτερα θελκτική ή ύπαρξη μιας δροσερής πηγής. Το σχετικά μικρό καμαροσκεπές καθολικό φέρει ξυλόγλυπτο τέμπλο με σημαντικές βυζαντινές εικόνες από τις όποίες ξεχωρίζει ή μεγάλη ασημοσκεπής εικόνα του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, η οποία τον αναπαριστά καθισμένο σε θρόνο, κρατώντας στο στήθος του τεμάχιο του Ιερού λείψανου του και χρονολογείται από το 1818.
Ο Ναός αυτός που αποτελεί τον τηλαυγή και ψυχοσωτήριο φάρο ολόκληρου του νησιού μας, ανακαινίσθηκε στο β’ μισό του 18ου αι. από τον άρχοντα Ανδρόνικο Πραδούνα. Στο αρχονταρίκι σώζεται ενδιαφέρουσα αποτροπαϊκή επιγραφή του 1757 (επισκευές επί Μητροπολίτου Παροναξίας Ανθίμου Βαρδή). Στην Μονή υπήρχε παλαιότερα αξιόλογη βιβλιοθήκη πολλά δε από τα βιβλία, πού μέχρι σήμερα διασώζονται, είχε αποστείλει ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης στην μητέρα του, η οποία αμέσως μετά την αναχώρηση του από τη Νάξο εμόνασε στην Μονή του Χρυσοστόμου ως μοναχή Αγάθη.
Ηγουμένη από το 1950 έως την κοίμησή της, πριν τρία χρόνια στην Μονή Χρυσοστόμου η Γερόντισσα Θεοκτίστη, η οποία είχε καταβάλει μέχρι την τελευταία της πνομή άοκνες προσπάθειες τόσο για την λειτουργική ζωή της Μονής, την οποία ιδιαιτέρως ευλαβούνται και τιμούν οι Νάξιοι, όσο και για την πράγματι θαυμάσια συντήρησή της.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος γεννήθηκε το 354 μ.Χ. στην Αντιόχεια της Συρίας από χριστιανούς γονείς, τον Σεκούνδο και την Ανθούσα.
Ο Ιωάννης αναδείχθηκε μέγας οργανωτής του εκκλησιαστικού και του κοινωνικού έργου. Με εκλεκτό επιτελείο από μαθητές και μαθήτριες, με προσωπικό κόπο αφάνταστα μεγάλο, με πίστη στον Χριστό κι αγάπη για τους ανθρώπους, βάλθηκε να εξυγιάνει κάθε νοσηρό, να δυναμώσει κάθε ανίσχυρο, να διαδώσει το Χριστιανισμό στους εθνικούς και να επαναφέρει τους πιστούς στην απλότητα και την καθαρότητα του πρώτου χριστιανικού αιώνος. Βαθύς ανατόμος της ψυχής του ανθρώπου, γνώστης των παθών της κοινωνίας, του Χριστού, πήρε τη μάχαιρα του λόγου και της εξουσίας που του χάρισε ο Θεός και χτυπούσε ζωηρά κάθε κακό. Με πόνο και μ’ αγάπη, αλλά και με θάρρος αδίστακτο. Τα κηρύγματά του τα παρακολουθούσε πλήθος κόσμου, Χριστιανοί και Ιουδαίοι, πολλές φορές και εθνικοί, κι ήταν τόσο το ενδιαφέρον και ο ενθουσιασμός, που πολλές φορές το πλήθος ξεσπούσε σε χειροκροτήματα. Μιλάει γλυκά, απαλά για τους ανθρώπινους πόνους, αλλά κι αυστηρά για τα πάθη τα ανθρώπινα. Ελέγχει και καταδικάζει με γλώσσα ωμή κάθε αμαρτία, με σχήματα ρητορικά που πηγάζουν χωρίς επιτήδευση από το θεόδοτο τάλαντό του, κι αυτά που λέει τα στηρίζει στην απλή λογική αλλά και στη Γραφή, στην Παλαιά και την Καινή, ιδιαίτερα στα κείμενα του Παύλου, που συχνά προστρέχει σε αυτόν με βαθιά σκέψη και θαυμασμό.
About The Author
