Πρόκληση για τα νησιά η νέα προγραμματική περίοδος…
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης της Περιφερειακής Ένωσης Δήμων Νοτίου Αιγαίου, συζητήθηκε το ζήτημα της συνδρομής της Ελληνικής Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης & Αυτοδιοίκησης προς τους υποστελεχωμένους Δήμους για την απορρόφηση πόρων από χρηματοδοτικά προγράμματα.
Έχοντας προηγηθεί, μία εκτενέστατη συζήτηση με τον Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Εσωτερικών, αναφορικά με τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η νησιωτική αυτοδιοίκηση, όσον αφορά στην απορρόφηση των διαθέσιμων, εθνικών και ευρωπαϊκών, πόρων για την υλοποίηση έργων, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ, κ. Σπύρος Σπυρίδων και υπηρεσιακά στελέχη του φορέα, ενημέρωσαν τα μέλη της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, αναφορικά με τα εργαλεία που δίνει πλέον προς τους μικρούς νησιωτικούς Δήμους σχετικά με το ζήτημα αυτό.
Επιπλέον, ΠΕΔ και ΕΕΤΑΑ συνεργάζονται για την εκπόνηση εμπειρογνωμοσύνης, όσον αφορά στη νησιωτικότητα, στο πλαίσιο της νέας προγραμματικής περιόδου.
Αναφορά έγινε επίσης και στη συνεργασία μεταξύ ΠΕΔ Ν. Αιγαίου και ΕΕΤΑΑ, για την εκπόνηση μελέτης, σχετικής με την ανακατανομή των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων (ΚΑΠ) στα νησιά, στο πλαίσιο του ευρύτερου διαλόγου που έχει ανοίξει για το μείζον αυτό θέμα από την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ), εκ μέρους της οποίας παρών στη συνεδρίαση ήταν και ο πρόεδρος, κ. Δημήτρης Παπαστεργίου.
Σημαντικά εργαλεία στήριξης των Δήμων από την ΕΕΤΑΑ
Κατά την ενημέρωσή του προς τα μέλη της ΠΕΔ και εκπροσώπους των Δήμων του Νότιου Αιγαίου, ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΕΕΤΑΑ, κ. Σπύρος Σπυρίδων, άνοιξε την τοποθέτησή του τονίζοντας, ότι στον ορίζοντα του αμέσως επόμενου χρονικού διαστήματος διαφαίνεται μία πολύ μεγάλη πρόκληση για τους νησιωτικούς Δήμους.
Όπως εξήγησε ο ίδιος, μέσα σε πολύ μικρό διάστημα, οι Δήμοι θα έχουν τη δυνατότητα να υποβάλλουν προτάσεις χρηματοδότησης στο νέο ΕΣΠΑ (2021-2027), στις προσκλήσεις του Ταμείου Ανάκαμψης, του Εθνικού Προγράμματος Ανάπτυξης, του νέου Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης, του προγράμματος Αλιεία και Θάλασσα, καθώς επίσης και σε μικρότερα προγράμματα, όπως αυτό του Πράσινου Ταμείου, αλλά και σε προσκλήσεις που θα ανοίξουν, ώστε να αξιοποιηθούν τα αδιάθετα κονδύλια του προγράμματος «Αντώνης Τρίτσης».
Σύμφωνα με τον κ. Σπυρίδων, πρόκειται για μία πρωτοφανή ευκαιρία για την τοπική αυτοδιοίκηση, ώστε να αντλήσει πόρους και να προχωρήσει μελέτες και έργα αναπτυξιακού χαρακτήρα.
Παρ’ όλα αυτά, όπως εξήγησε, το Νότιο Αιγαίο αποτελεί την χωρική περιφέρεια με τα μεγαλύτερα προβλήματα, όσον αφορά στην αξιοποίηση των χρηματοδοτικών εργαλείων αυτών και ως εκ τούτου, οφείλουν να δοθούν άμεσες λύσεις για την άμβλυνση αυτών.
Στην κατεύθυνση αυτή, όπως σημείωσε, η ΕΕΤΑΑ, η εταιρεία, το μετοχικό κεφάλαιο της οποίας προέρχεται από την αυτοδιοίκηση και το κράτος, εδώ και περίπου 10 μήνες, έχει συστήσει μία ιδιαίτερα ενισχυμένη τεχνική υπηρεσία, με πρώτιστο στόχο την στήριξη των νησιωτικών Δήμων. Ήδη, μάλιστα, σύμφωνα με τον κ. Σπυρίδων, «τρέχουν» 40 προγραμματικές συμβάσεις με Δήμους του Ν. Αιγαίου για έργα και προμήθειες και η ροή αυτή συνεχίζεται με αυξητικό ρυθμό.
Πέραν όμως από το προσωπικό της ΕΕΤΑΑ, ο κ. Σπυρίδων τόνισε, πως η Εταιρεία έχει καταρτίσει ένα μητρώο μηχανικών (μελετητών και κατασκευαστών), με πάνω από 1000 μέλη. Στο πλαίσιο αυτό και στην περίπτωση που ένας Δήμος επιθυμεί να προχωρήσει άμεσα σε κάποια μελέτη ή έργο, μπορεί να αντλεί από το μητρώο αυτό ad hoc λ.χ. έναν ή δύο μηχανικούς, προκειμένου να βοηθήσουν στην εκτέλεση του συγκεκριμένου πονήματος, με ελάχιστο κόστος και χωρίς ο Δήμος να επιβαρυνθεί με την πρόσληψη ατόμων για μεγαλύτερο διάστημα από το αναγκαίο. Αυτό, χωρίς χρονοβόρες διαδικασίες, καθώς η διαδικασία απαιτεί μόνο τη σύναψη μίας προγραμματικής σύμβασης με την ΕΕΤΑΑ. Παράλληλα, αν ο Δήμος δε διαθέτει επαρκώς στελεχωμένη τεχνική υπηρεσία, η ΕΕΤΑΑ μπορεί να αναλάβει το ρόλο της διευθύνουσας υπηρεσίας ή ακόμη και της αναθέτουσας αρχής, ώστε να μπορέσουν να απορροφηθούν τα κονδύλια και να εκτελεστεί το έργο άρτια, ακόμη και από πάρα πολύ μικρούς Δήμους.
Περαιτέρω, σύμφωνα με τον κ. Σπυρίδων, ενισχυτικά λειτουργούν επίσης οι αναπτυξιακοί οργανισμοί, που αυτό το διάστημα συστήνονται από φορείς της αυτοδιοίκησης, τα δίκτυα πόλεων, η ΜΟΔ, αλλά και οι διαδημοτικές συνεργασίας, κατά τις οποίες ισχυρότεροι Δήμοι ενισχύουν μικρότερους.
Ειδική μελέτη για τη νησιωτικότητα και τη νέα προγραμματική περίοδο
Στο πλαίσιο της εμπειρογνωμοσύνης και μελέτης για τη νησιωτικότητα και τη νέα προγραμματική περίοδο ευρωπαϊκών χρηματοδοτήσεων, η οποία εκτελείται για λογαριασμό της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου από την ΕΕΤΑΑ σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ο κ. Σπυρίδων ενημέρωσε, πως εκεί καταγράφονται τα προβλήματα και οι ανάγκες που έχουν οι νησιωτικοί χώροι και περιγράφονται πολιτικές, εξειδικευμένες για τις νησιωτικές περιοχές.
Στη μελέτη, προτείνονται δράσεις, είτε οριζόντιες για τα νησιά, ή κατά ομάδες νησιών, ενώ υποστηρίζονται σημαντικές πολιτικές, όπως είναι οι Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ), ένα ισχυρό βοηθητικό εργαλείο που περιλαμβάνεται στο νέο ΕΣΠΑ και αφορά σε συνολικούς πόρους 1,5 δις ευρώ. Σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο της Εταιρείας, οι ΟΧΕ αποτελούν ολοκληρωμένες παρεμβάσεις, που θα συμβάλουν στην άμβλυνση ή και κάλυψη των ενδοπεριφερειακών ανισοτήτων.
Με παρέμβασή του στο σημείο αυτό, ο Δήμαρχος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων, κ. Δημήτρης Λιανός, ζήτησε να προβλεφθούν και περιπτώσεις πολυνησιωτικών Δήμων, ώστε οι παρεμβάσεις να λαμβάνουν υπόψιν και αυτού του είδους τις ιδιαιτερότητες.
Παν-νησιωτικό σχέδιο ανακατανομής των ΚΑΠ
Παράλληλα, ιδιαίτερη αναφορά έγινε και στη συνεργασία μεταξύ ΕΕΤΑΑ, Πανεπιστημίου Αιγαίου και ΠΕΔ Ν. Αιγαίου σχετικά με την ανακατανομή των ΚΑΠ.
Όπως είναι ήδη γνωστό, η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας, έχει αναθέσει στην ΕΕΤΑΑ τη μελέτη για την ανακατανομή των ΚΑΠ, σύμφωνα με τις σημερινές ανάγκες των Δήμων. Προκειμένου να υπάρξει ειδική πρόβλεψη για τα νησιά, η ΠΕΔ Ν. Αιγαίου έχει αναθέσει στην ΕΕΤΑΑ την εκπόνηση παράλληλης, ειδικής μελέτης, που αφορά στους ΚΑΠ των νησιωτικών Δήμων, το βέλτιστο δυνατό ύψος αυτών, αλλά και τον τρόπο δικαιότερης ανακατανομής τους.
Αξίζει να υπογραμμιστεί στο σημείο αυτό, όπως υπενθυμίστηκε και από τον πρόεδρο της ΠΕΔ Ν. Αιγαίου, κ. Καμπουράκη, ότι με πρωτοβουλία της ΠΕΔ, έχει δημιουργηθεί ένα φόρουμ όλων των νησιωτικών περιοχών (Νότιο Αιγαίο, Βόρειο Αιγαίο, Ιόνια Νησιά, νησιωτικοί Δήμοι Αττικής, Σποράδες, Σαμοθράκη και Κρήτη), προκειμένου το αποτέλεσμα της μελέτης που θα συνταχθεί στο πλαίσιο της συνεργασίας με την ΕΕΤΑΑ, να αφορά σε όλο τον ελληνικό νησιωτικό χώρο.
Από το τεχνικό στέλεχος της ΕΕΤΑΑ σημειώθηκε, πως το σημαντικότερο πρόβλημα όσον αφορά στους νησιωτικούς ΚΑΠ, αποτελεί η δραματική μείωση της ΣΑΤΑ, η οποία από 1 εκατομμύριο ευρώ τα προηγούμενα χρόνια, έχει φτάσει στις 180.000 ευρώ συνολικά για τους νησιωτικούς Δήμους. Επισημάνθηκε τέλος, ότι βασικότερο ζήτημα όλων, είναι η ανάγκη αύξησης των ΚΑΠ, καθώς χωρίς την ικανοποίηση αυτού του αιτήματος είναι ιδιαίτερα δύσκολο να γίνει ανακατανομή τους. Ωστόσο, στο πλαίσιο της μελέτης, θα επιχειρηθεί η κατάρτιση ενός όσο το δυνατόν περισσότερο αντικειμενικού και διαφανούς συστήματος κατανομής.
πηγή: Κοινή Γνώμη